Rafael Kiebooms

Wat houdt uw werk in (gerelateerd aan seksuologie)?
In mijn praktijk werk ik via adviserende gesprekken, gesprekstherapie en somatische therapie. Daarnaast ben ik actief binnen de NVVS als secretaris en in de congrescommissie. Ik ben tevens voorzitter van de Cyclusgerichte Therapie werkgroepen (SIG) bij de NVVS en de Vlaamse Vereniging voor Seksuologie (VVS). Verder geef ik vorming rond relatie en seksuele ontwikkeling, en ben ik betrokken bij klachtencommissies rond seksueel grensoverschrijdend gedrag op het werk en in de wellness-sector.
Wat was uw drijfveer om zich met seksuologie / seksualiteit bezig te houden?
Mijn weg naar de seksuologie is ontstaan vanuit een brede en diverse achtergrond. Ik behaalde een doctoraat in de scheikunde en deed onderzoek naar organische elektrisch geleidende en lichtgevende materialen. Ik werkte als postdoctoraal onderzoeker bij het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek Vlaanderen, werkte samen met Alan Heeger (Nobelprijs 2000) aan de University of California Santa Barbara, en was onderzoeker aan het Center for Marine Biotechnology and Biomedicine aan het Scripps Institution of Oceanography, University of California San Diego. Later werkte ik als Europees patent examiner, legde het examen tot Europees patentgemachtigde af, ontwierp gevorderde cursussen binnen de vijfjarige opleiding tot European Patent Examiner aan het European Patent Office (EPO), en coördineerde de opleiding en training van gevorderde patentexaminers. Tegelijk verdiepte ik mij in management en sociologisch onderzoek, wat resulteerde in diploma’s in management (MBA), management and business research methods (MSc), en social science research methods (MSc). De opleiding aan het EPO is ontworpen op basis van het The Four-Component Instructional Design (4C/ID) Model van Prof. J. van Merriënboer en als visiting professor aan Europese en Japanse universiteiten paste ik deze benadering ook toe op het ontwerpen van PhD cursussen in de scheikunde en het internationaal intellectueel eigendomsrecht. Na een ongeval bij het bergklimmen ontwikkelde ik een groeiende interesse in lichaamsgerichte, relaxatie- en spa-therapie. Ik volgde een opleiding tot spa therapeut in de UK en Indonesië, en tot massagoloog in Nederland en België, met een medische en psychosociale verdieping. In deze therapiesessies werd ik regelmatig geconfronteerd met seksuologische zorgvragen. In 2022 behaalde ik de master seksuologie aan de KU Leuven met een thesis rond de invloed van levator ani trauma op het seksueel functioneren bij Prof. J. Deprest. Mijn traject vervolgde ik met opleidingen in bodywork en somatische seksuologische therapie in Duitsland en Zwitserland, onder meer aan het Zürcher Institut für Klinische Sexologie & Sexualtherapie en het Institut für Somatische und Sexologische Bildung in Zürich. Mijn bijzondere aandacht voor vrouwelijke vruchtbaarheid kreeg verder vorm via mijn werk met Sensiplan. Een pedagogisch groepswerk rond jonge vrouwen die de pil niet verdragen of bewust niet willen nemen, wekte mijn interesse in het gebruik van het cyclusdagboek als therapeutisch instrument. Daarom volgde ik in 2023 de opleiding, zowel in België als in Portugal, tot consulent in de wetenschappelijk onderbouwde methode van Sensiplan met de bedoeling deze methode in te zetten binnen individuele en paartherapie.
Wat was uw mooiste ervaring op professioneel vlak?
Mijn mooiste ervaring is telkens weer het moment waarop vrouwen succesvol leren hun cyclus observeren aan de hand van hun eigen fysiologische parameters, en wanneer ze hierdoor een dieper inzicht ontwikkelen in de integratie van hun cyclusbeleving in hun dagelijks leven.
Wat is volgens u een onderbelicht onderwerp binnen het vak?
De vrouwelijke vruchtbaarheidscyclus is naar mijn mening nog steeds onderbelicht binnen de seksuologie. Sensiplan is de enige wetenschappelijk onderbouwde methode om de vrouwelijke cyclus nauwkeurig te observeren en biedt veel potentieel voor diagnostiek en therapie. Er is nood aan meer onderzoek naar hoe cyclusobservaties hier ondersteuning kunnen bieden. Ook de rol van de bekkenbodem en somatische seksuologie krijgt nog te weinig aandacht. Klassieke psychotherapie schiet vaak tekort; ik zie meerwaarde in een breder therapeutisch spectrum met ruimte voor zelfervaring, contactervaring en beweging. Consent is daarin een essentieel aspect, waarbij ik graag werk met het Wheel of Consent.
Daarnaast is er dringend behoefte aan een nieuw paradigma binnen de opleiding seksuologie. Vandaag wordt seksuologie vooral bekeken door de bril van een eerdere opleiding (zoals geneeskunde, psychologie of kinesitherapie/fysiotherapie), terwijl seksuologie als een zelfstandige discipline beschouwd zou moeten worden. Seksuologie is een centraal somatisch-psychisch gegeven dat de biologische (medische, fysiologische, fysiotherapeutische), psychologische en sociologische dimensies verenigt. Een modulair onderwijssysteem zou deze benadering beter ondersteunen.
Ik zie ook nood aan een heldere definitie van wat een seksuoloog precies doet. Welke therapeutische handelingen eigen zijn aan een seksuoloog en waarin verschilt dit werk van dat van artsen, psychologen en fysiotherapeuten? De seksuoloog benadert namelijk cliënten vanuit deze drie vakgebieden tegelijk, houdt rekening met de interpersoonlijke context (partner, gezin) en met de onvermijdelijke aanwezigheid van de vruchtbaarheidsbeleving. Wat een seksuologische therapiesessie uniek maakt, is dat ze deze dimensies combineert en integreert.
Tot slot wil ik het belang onderstrepen van relatie- en seksuele vorming voor ouders met kinderen. Niet alleen via theoretische boekenkennis, maar ook praktisch, met bijvoorbeeld rollenspelen en ervaringsuitwisseling. Op basis van een interactie aangepast aan het leeftijdsniveau ontstaat op die manier een continu leerproces vanaf de eerste vraag, die kinderen stellen. Dit continu leerproces draagt bij aan een vertrouwensband tussen ouders en kinderen, en leidt tot een gezonde en respectvolle omgang met relaties, seksualiteit en vruchtbaarheid.
Wat is uw passie naast uw werk?
Ik ben gepassioneerd door studeren en blijf me voortdurend verdiepen. Zo studeer ik actueel antropologie en probeer ik de ethnografische benadering te integreren in het seksuologisch onderzoek. Daarnaast volg ik een opleiding in creatief schrijven om mijn schrijfstijl te blijven verbeteren. Mijn opleiding in het Laban-Bartenieff Movement System vormt een onderdeel van mijn werk in bekkenbodem- en somatische seksuologische therapie. Verder ben ik luitenant-kolonel in de reserve bij het Belgisch leger, verbonden aan het Militair Commando van de Provincie Limburg. Binnen deze functie help ik bij het coördineren van militaire ondersteuning bij crisis- en noodsituaties, zoals vliegtuigongevallen, industriële catastrofes (Seveso-bedrijven, chemische transportongevallen), natuurrampen (overstromingen, grote natuurbranden), epidemieën (zoals COVID), en biologische plagen (zoals de eikenprocessierups).
Heeft u een boekentip (gerelateerd aan seksuologie)?
Een aanrader is het Sensiplan-handboek "Natuurlijk en Zeker", dat de methode helder en wetenschappelijk onderbouwd uitlegt. Tijdens mijn opleiding ben ik nog vele andere interessante boeken tegengekomen. Het voortdurend opduiken van zogenaamd nieuwe therapeutische benaderingen is voor mij een stimulans om de literatuur met een kritische blik te blijven verkennen.